تحلیل رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و عوامل تهدید‌کنندۀ امنیت مورد شناسی: سکونتگاه‌‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان

نویسندگان

  • دکتر فرامرز بریمانی استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه مازندران
  • راضیه جهانتیغ کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
  • میثم دهانی کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان
  • هادی راستی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

در سکونتگاه‌‌های واقع‌در مرزهای شرقی ایران (مرزهای بین ایران-افغانستان و ایران-پاکستان)، - که بنا به دلایل امنیتی و غیر‌امنیتی در زمرۀ مناطق مرزی بحران‌‌زا قلمداد شده‌‌اند- میزان سرمایۀ اجتماعی پایین‌‌تر از حد انتظار به‌نظر می‌‌رسد. این در‌حالی است که این سرمایه از عوامل کلیدی در توسعۀ پایدار سکونتگاه‌‌های مرزی شمرده می‌‌شود؛ از‌این‌رو پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل تهدید‌کنندۀ امنیت در چارچوب رهیافت سرمایۀ اجتماعی و بررسی تفاوت‌‌های مکانی آن در سکونتگاه‌‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان انجام گرفته است. سرمایۀ اجتماعی، شاخص‌‌های اعتماد، مشارکت و انسجام اجتماعی را در‌بر می‌‌گیرد. عوامل تهدید‌کنندۀ امنیت نیز بی‌سازمانی اجتماعی، محرومیت نسبی و فقدان کنترل اجتماعی را شامل می‌‌شود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. به‌دلیل گستردگی جامعۀ آماری، 382 نفر از مردم محلی به روش کوکران و 136 نفر مدیر محلی به روش سرشماری از میان شهرستان‌‌های میرجاوه، سراوان و زهک به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. داده‌‌های تحقیق به روش منطق فازی (نرم‌افزار MATLAB) و روش‌‌های آماری (SPSS) پردازش و تحلیل شد. یافته‌‌های پژوهش حاکی‌از میزان نسبتاً بالای سرمایۀ اجتماعی و میزان متوسط تهدید‌کننده‌‌های امنیت به‌ترتیب با درجۀ (628/0) و (593/0) و نیز همبستگی بالا و معکوس بین سرمایۀ اجتماعی و تهدید‌کننده‌‌های امنیت (838/0-) است. همچنین یافته‌‌ها بیانگر وجود تفاوت‌‌ معنادار مکانی از‌نظر موقعیت سیاسی- جغرافیایی و نبود آن از‌نظر نوع سکونتگاه (روستایی و شهری بودن) است؛ بنابراین نتایج پژوهش نشانگر فقدان مدیریت کارآمد مناطق مرزی در منطقه و فقدان نگاه فرصت‌‌زا و فرصت‌‌ساز به مرز و مناطق مرزی است که معیشت و سایر ابعاد زندگی مرزنشینان را در پیوند با امنیت و توسعۀ منطقه‌ای و ملی تأکید کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی پایداری امنیت روستاهای مرزی استان سیستان و بلوچستان

امنیت مفهومی است که تمامی شئونات و ابعاد زندگی انسان را در بر می‌گیرد. واقعیت یافتن امنیت در محیط جغرافیایی، مستلزم اقدامات و برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای است و با مسائل زیادی از قبیل امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی – نظامی، امنیت اجتماعی، امنیت بهداشتی، امنیت زیست محیطی و ... ارتباط دارد. امنیت پایدار معطوف به توسعه پایدار در سطوح منطقه‌ای، شهری و روستایی و تا سطح فردی است. استان سیستان و بلوچستان از نظ...

متن کامل

نقش عوامل ژئوپولیتیک در توسعه استان سیستان و بلوچستان

از نواحی بسیار مهم و تأثیرگذار در توسعه کشور، نواحی مرزی است که با گسترش توسعه نیافتگی در این نواحی‌، نتایج سوء آن به طور مستقیم به کل کشور منتقل خواهد شد. از جمله نواحی مرزی کشور ایران که از لحاظ توسعه دارای وضعیت مطلوبی نمی‌باشد نواحی مرزی استان سیستان و بلوچستان است. به طور خلاصه می‌...

متن کامل

تحلیل سینوپتیکی بارش های سنگین استان سیستان و بلوچستان

به منظور بررسی الگوی سینوپتیکی بارش‌های سنگین استان سیستان و بلوچستان، داده‌های روزانه 6 ایستگاه سینوپتیک طی یک دوره آماری 24 ساله (2010- 1987) از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید. همچنین داده‌های فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل 850 و 500 میلی باری از پایگاه داده‌های NCEP/NCARاستخراج گردید و سپس نقشه‌های مورد نیاز در محیط نرم‌افزاری Grads ترسیم گردید.  به طور کلی دو الگو سبب ایجاد بارش‌های سن...

متن کامل

بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و سرمایۀ روان‌شناختی با عملکرد سازمانی (مورد مطالعه: کسب‌وکارهای کوچک شهر تبریز)

در دو دهة اخیر، عملکرد سازمانی به یکی از موضوعات مورد توجه و جذاب در زمینه‌های تحقیقاتی و کاربردی تبدیل شده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سرمایة روان‌شناختی و سرمایة اجتماعی بر عملکرد سازمانی بود. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی‌ـ همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری است. جامعة آماری مد نظر همة کارکنان کسب‌وکارهای کوچک شهر تبریز بودند. در مرحلة اول با روش نمونه‌گیری خوشه‌ا...

متن کامل

سرمایۀ اجتماعی و نقش آن در احساس امنیت (مورد مطالعه: استان لرستان)

سرمایة اجتماعی مفهومی است که در سال‌های اخیر در همة جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خودنمایی کرده است. این مفهوم در برگیرندة همة تعاملات، روابط، مشارکت، تعهد و علاقه‌ای است که افراد جامعه را به هم پیوند می‌زند و به واسطة نقش و اهمیت اجتماعی خود می‌تواند بر ابعاد امنیت اعم از اقتصادی، سیاسی، قضایی و اجتماعی- روانی تأثیر بگذارد. هدف اصلی از انجام‌دادن این پژوهش، بررسی وضعیت سرمایة اجتما...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 26

صفحات  159- 178

تاریخ انتشار 2018-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023